Zawód: technik ceramik 311944
Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego przewiduje możliwość kształcenia w tym zawodzie również w branżowej szkole II stopnia.
- CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie Technik ceramik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:
- przygotowywania surowców i półproduktów do produkcji wyrobów ceramicznych;
- eksploatowania maszyn i urządzeń produkcyjnych;
- regulowania i utrzymywania parametrów procesów produkcyjnych;
- kontrolowania procesów technologicznych w przemyśle ceramicznym;
- wytwarzania półproduktów i wyrobów ceramicznych;
- oceniania jakości surowców, półproduktów i wyrobów ceramicznych;
- wykonywania badań laboratoryjnych półproduktów i wyrobów ceramicznych zgodnie z normami.
- EFEKTY KSZTAŁCENIA
Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:
- efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów;
(BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy
Uczeń:
- rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
- rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
- określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
- przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
- określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
- określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
- organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
- stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
- przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
- udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.
(PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
Uczeń:
- stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
- stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
- stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
- rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
- analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
- inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
- przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
- prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
- obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
- planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
- optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.
(JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo
Uczeń:
- posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
- interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
- analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
- formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
- korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.
(KPS). Kompetencje personalne i społeczne
Uczeń:
- przestrzega zasad kultury i etyki;
- jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
- przewiduje skutki podejmowanych działań;
- jest otwarty na zmiany;
- potrafi radzić sobie ze stresem;
- aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
- przestrzega tajemnicy zawodowej;
- potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
- potrafi negocjować warunki porozumień;
- współpracuje w zespole.
(OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
Uczeń:
- planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
- dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
- kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
- ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
- wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
- komunikuje się ze współpracownikami.
- efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(AU.b) i PKZ(AU.v);
PKZ(AU.b) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: operator urządzeń przemysłu ceramicznego, technik ceramik
Uczeń:
- posługuje się terminologią technologiczną;
- rozpoznaje surowce i materiały stosowane w procesach produkcyjnych;
- charakteryzuje procesy wytwarzania wyrobów ceramicznych;
- rozróżnia maszyny i urządzenia stosowane w przemyśle ceramicznym;
- określa zastosowanie zespołów, podzespołów i mechanizmów maszyn i urządzeń w przemyśle ceramicznym;
- przestrzega zasad eksploatacji maszyn i urządzeń automatyki przemysłowej;
- rozróżnia silniki i instalacje elektryczne;
- rozpoznaje elementy i układy elektryczne i elektroniczne;
- rozróżnia elementy sterowania maszyn i urządzeń;
- wyjaśnia zasady działania i zastosowania sterowników programowalnych;
- rozpoznaje i opisuje elementy oraz układy automatyki przemysłowej;
- wyjaśnia zasady działania elementów oraz układów hydraulicznych i pneumatycznych stosowanych w systemach mechatronicznych;
- określa rodzaje oraz wyjaśnia zasady działania i zastosowania czujników;
- rozróżnia rodzaje aparatury kontrolno-pomiarowej;
- posługuje się dokumentacją produkcyjną;
- stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych.
PKZ(AU.v) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: technik technologii szkła, technik ceramik
Uczeń:
- klasyfikuje i oblicza błędy pomiarowe;
- wykonuje obliczenia wytrzymałościowe;
- wyjaśnia zjawiska fizyczne i fizykochemiczne zachodzące w procesach technologicznych;
- stosuje metody i przyrządy do badania lepkości i gęstości;
- przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów;
- korzysta z norm i instrukcji stanowiskowych;
- charakteryzuje systemy zarządzania jakością, bezpieczeństwem i środowiskiem;
- sporządza schematy technologiczne;
- stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych.
- efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie Technik ceramik opisane w części II:
AU.6. Obsługa maszyn i urządzeń przemysłu ceramicznego
1. Przygotowywanie materiałów wsadowych stosowanych w procesie produkcyjnym
Uczeń:
- określa właściwości surowców, półproduktów i materiałów stosowanych w przemyśle ceramicznym;
- ocenia makroskopowo surowce;
- przestrzega zasad przechowywania surowców materiałów i półproduktów;
- wykorzystuje surowce zgodnie z ich przeznaczeniem w przemyśle;
- rozróżnia techniki wytwarzania półproduktów i wyrobów ceramicznych;
- korzysta z dokumentacji technologicznej i technicznej maszyn i urządzeń przemysłowych;
- sporządza zestawy wsadowe do produkcji zgodnie z dokumentacją technologiczną.
2. Użytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle ceramicznym
Uczeń:
- nazywa elementy konstrukcyjne maszyn i urządzeń;
- określa zastosowanie maszyn i urządzeń przemysłowych;
- stosuje instrukcje obsługi maszyn i urządzeń produkcyjnych;
- sprawdza stan techniczny maszyn i urządzeń produkcyjnych;
- obsługuje urządzenia pomocnicze stosowane w procesach przygotowania materiałów wsadowych;
- obsługuje maszyny i urządzenia stosowane do wytwarzania wyrobów ceramicznych;
- obsługuje maszyny i urządzenia do dozowania i transportu surowców, półproduktów i produktów;
- wykonuje czynności związane z pakowaniem i oznakowaniem surowców, półproduktów i produktów;
- przygotowuje maszyny i urządzenia do konserwacji i bieżących remontów.
3. Przeprowadzanie kontroli parametrów produkcyjnych w przemyśle ceramicznym
Uczeń:
- określa właściwości wyrobów ceramicznych;
- pobiera próbki materiałów do kontroli stanowiskowej i międzyoperacyjnej;
- przygotowuje próbki wyrobów ceramicznych do oceny jakościowej;
- nazywa przyrządy pomiarowe i określa ich zastosowanie;
- obsługuje urządzenia kontrolno-pomiarowe;
- odczytuje wskazania przyrządów kontrolno-pomiarowych;
- dokonuje pomiaru przyrządami pomiarowymi;
- koryguje parametry półproduktów do wymagań technologicznych;
- reguluje parametry maszyn i urządzeń stosowanych w procesie produkcyjnym wyrobów ceramicznych;
- wykonuje kontrole stanowiskowe i międzyoperacyjne;
- rozpoznaje wady wyrobów ceramicznych oraz określa przyczyny ich powstawania;
- ocenia jakość wyrobów ceramicznych podczas etapów produkcyjnych na podstawie dokumentacji technicznej;
- stosuje programy komputerowe do rejestracji i zapisów parametrów produkcyjnych.
AU.51. Organizacja i kontrolowanie procesów w przemyśle ceramicznym
1. Planowanie procesów produkcyjnych
Uczeń:
- wykonuje prace związane ze znakowaniem, magazynowaniem i transportem surowców ceramicznych;
- oblicza zużycie surowców i materiałów stosowanych do produkcji wyrobów ceramicznych;
- stosuje metody i techniki przygotowania surowców, materiałów i półproduktów na podstawie dokumentacji technologicznej;
- stosuje receptury w procesie przygotowania mas, szkliw i aplikacji ceramicznych;
- rozróżnia techniki i metody wytwarzania półproduktów i wyrobów ceramicznych;
- określa parametry technologiczne procesu przygotowania mas, szkliw i aplikacji ceramicznych;
- sporządza lejne, plastyczne i sypkie masy ceramiczne na podstawie receptur i instrukcji technologicznych;
- określa parametry procesu formowania, suszenia i wypalania półproduktów i wyrobów ceramicznych;
- sporządza półprodukty ceramiczne do zdobienia;
- wykonuje zdobienie półproduktów i wyrobów ceramicznych na podstawie rysunków, instrukcji i kart technologicznych;
- przestrzega norm i instrukcji technologicznych.
2. Monitorowanie procesu wytwarzania półproduktów i wyrobów ceramicznych
Uczeń:
- prowadzi proces magazynowania i transportu wewnętrznego surowców, materiałów oraz półproduktów;
- kontroluje proces sporządzania mas i szkliw ceramicznych przeznaczonych do produkcji wyrobów ceramicznych;
- kontroluje parametry technologiczne procesu formowania, suszenia, szkliwienia, zdobienia i wypalania;
- klasyfikuje jakość wyrobu gotowego w zależności od występujących w nim wad;
- opracowuje harmonogramy terminowe i ilościowe na etapie przygotowania do produkcji;
- opracowuje raporty i analizy produkcji wyrobów ceramicznych;
- segreguje oraz poddaje recyklingowi odpady technologiczne i produkcyjne.
3. Wykonywanie badań laboratoryjnych i ocena jakości w procesie produkcji wyrobów ceramicznych
Uczeń:
- pobiera próbki surowców, materiałów, półproduktów i wyrobów gotowych do badań laboratoryjnych;
- znakuje i przechowuje próbki surowców, materiałów, półproduktów i wyrobów gotowych do badań laboratoryjnych;
- przygotowuje pobrane próbki surowców i materiałów pomocniczych, półproduktów i wyrobów ceramicznych do badań laboratoryjnych;
- przygotowuje roztwory i mieszaniny do badań laboratoryjnych;
- określa metody badań laboratoryjnych odpowiednie do surowców, półproduktów i wyrobów ceramicznych;
- wykonuje czynności związane ze sprawdzaniem i kalibracją urządzeń laboratoryjnych;
- obsługuje urządzenia i przyrządy do wykonywanych badań laboratoryjnych;
- wykonuje badania i analizy laboratoryjne na podstawie norm branżowych i instrukcji technologicznych;
- rozróżnia metody kontroli jakości półproduktów i gotowych wyrobów ceramicznych;
- ocenia jakość surowców, półproduktów, materiałów pomocniczych, gotowych wyrobów ceramicznych na podstawie wyników badań;
- ewidencjonuje i dokumentuje wykonane badania laboratoryjne;
- stosuje procedury dotyczące zarządzania jakością.
- WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie technika technologii ceramicznej powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:
- pracownię techniczną wyposażoną w: stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla jednego ucznia) oraz stanowisko komputerowe dla nauczyciela, programy komputerowe z pakietem biurowym oraz do projektowania grafiki, drukarko-kopiarkę sieciową, projektor multimedialny, ploter, skaner, filmy dydaktyczne obrazujące procesy technologiczne w przemyśle ceramicznym, materiały moderacyjne do prowadzenia zajęć (np. tablica szkolna, flipchart);
- pracownię kontroli jakości surowców i wyrobów ceramicznych wyposażoną w: próbki surowców i wyrobów ceramicznych, urządzenia i przyrządy pomiarowe, urządzenia do badań surowców i wyrobów ceramicznych, instrukcje obsługi urządzeń pomiarowych, dokumentację techniczno-technologiczną, katalogi surowców i wyrobów, plansze z charakterystykami surowców i wyrobów ceramicznych, karty charakterystyk dla surowców i wyrobów;
- pracownię maszyn i urządzeń przemysłowych wyposażoną w: urządzenia do badań międzyoperacyjnych, elementy układów automatyki i sterowania pracą maszyn i urządzeń, elementy układów hydraulicznych, układy elektryczne i elektroniczne stosowane w maszynach i urządzeniach, katalogi maszyn, urządzeń i narzędzi technologicznych, normy techniczne, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń przemysłowych, schematy techniczne i technologiczne, zestaw plansz ze schematami maszyn i urządzeń, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, programy komputerowe (pakiet biurowy oraz programy do projektowania elementów maszyn i urządzeń produkcyjnych), projektor multimedialny, filmy dydaktyczne obrazujące pracę maszyn i urządzeń w ciągach technologicznych, materiały moderacyjne do prowadzenia zajęć (np. tablica szkolna, flipchart);
- pracownię technologiczną wyposażoną w: próbki surowców i wyrobów ceramicznych, narzędzia i przyrządy kontrolno-pomiarowe, wzorce kalibracyjne, odczynniki chemiczne, karty charakterystyk substancji i mieszanin chemicznych, urządzenia do badań laboratoryjnych właściwości mechanicznych i fizycznych wyrobów i półproduktów, normy PN i EN, instrukcje stanowiskowe, receptury technologiczne, świadectwa jakości surowców, środki ochrony indywidualnej, katalogi surowców, materiałów, urządzeń laboratoryjnych i wyrobów gotowych, stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu (jedno stanowisko na dwóch uczniów), stanowisko dla nauczyciela, programy komputerowe (pakiet biurowy), programy komputerowe do rejestracji i analizy wyników badań, drukarko-kopiarkę sieciową ze skanerem, materiały moderacyjne do prowadzenia zajęć (np. tablica szkolna, flip-chart);
- warsztaty szkolne, w których powinny być zorganizowane następujące stanowiska:
- stanowisko oceny makroskopowej surowców (jedno stanowisko dla czterech uczniów) wyposażone w: próbki surowców wejściowych do produkcji, lupę powiększającą, pojemniki, mikroskop monookularowy, moździerz, suszarkę, wstrząsarkę z zestawem sit, pędzle, wagę laboratoryjną;
- stanowisko do przemiału surowców i półproduktów (jedno stanowisko dla czterech uczniów) wyposażone w: próbki surowców, wagę laboratoryjną, pojemniki, moździerz, przenośnik wyposażony w gniazdo z młynkiem wraz z pakietem kul, sita do cedzenia, mieszadła mechaniczne, aplikatory;
- stanowisko do badań parametrów lepkości i gęstości (jedno stanowisko dla czterech uczniów) wyposażone w: piknometr, kubek Forda, stoper, wagę, sita kontrolne, suszarkę laboratoryjną, cylindry, zlewki, pipety, kolby miarowe, pojemniki;
- stanowisko do badania wilgotności (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) wyposażone w: miernik wilgotności (higrometr), wagosuszarkę, suszarkę;
- stanowisko do obróbki cieplnej (jedno stanowisko dla czterech uczniów) wyposażone w: piec laboratoryjny elektryczny komorowy ze sterownikiem i oprogramowaniem krzywej wypalania, płyty szamotowe ogniotrwałe, stojaki, szczypce metalowe;
- stanowisko kontrolno – pomiarowe (jedno stanowisko dla czterech uczniów) wyposażone w: pehametr, termometry cieczowe i termoelektryczne, manometr, pirometr, przepływomierz, suwmiarkę, przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych, rejestratory, areometr;
- stanowisko komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) do rozpoznawania symboli graficznych oraz czytania schematów układów elektrycznych i hydraulicznych;
- stanowisko użytkowania maszyn i urządzeń (jedno stanowisko dla czterech uczniów) wyposażone w: elementy, podzespoły i zespoły mechaniczne, pneumatyczne, elektryczne oraz hydrauliczne, narzędzia i przyrządy pomiarowe, dokumentację techniczną, katalogi maszyn i urządzeń ceramicznych, modele układów sterowania oraz oprogramowanie do wizualizacji ich działania;
- stanowisko do konserwacji i drobnych napraw narzędzi (jedno stanowisko dla sześciu uczniów) wyposażone w: narzędzia i środki do konserwacji i drobnych napraw, narzędzia do wykonywania i zabezpieczeń antykorozyjnych, stół warsztatowy, narzędzia do obróbki ręcznej, narzędzia do wykonywania montażu i demontażu..
Ponadto stanowiska warsztatowe powinny być wyposażone w: dokumentacje techniczne, środki ochrony indywidualnej, zestaw przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, placówkach kształcenia ustawicznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie.
Szkoła organizuje praktyki zawodowe w podmiocie zapewniającym rzeczywiste warunki pracy właściwe dla nauczanego zawodu w wymiarze 4 tygodni (160 godzin).
- Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego1)
Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów
|
330 godz.
|
AU.6. Obsługiwanie maszyn i urządzeń przemysłu ceramicznego
|
720 godz.
|
AU.51. Organizacja i kontrolowanie procesów w przemyśle ceramicznym
|
300 godz.
|
1) W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych danego typu, zachowując minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.